Kanaalkilometer 1: Hartader van Europa

01.06.2023

Het Middelandkanaal ligt achter mij. Op de laatste 380 km hebben ik zamen met mijn bemanning een waterweg bevaren die tussen 1917 en 2017 is gebouwd. Het oudste stuk ligt tussen het Dortmund-Eems-Kanaal en Minden. Hier werd toen nog geen enkele sluis gerealiseerd. Vanuit Minden, waar dan wel de kokersluis naar de Weser werd geïntegreerd, werd de bouw voortgezet tot Magdeburg en hier vanwege WOII in 1938 onderbroken. Na de oorlogshandelingen en de Duits-Duitse scheiding werden de in 1938 begonnen bouwwerken gesloopt en vervolgens na de eenwording heropgebouwd. Het kanaal werd afgebouwd tot aan de Havel en daarmee bijna tot aan stadsgrens van Berlijn. 

Het kanaal is deels van hand gegraven door arbeiders en enthousiastelingen en deels uitgebaggerd door grote baggermachines. Het oorspronkelijk idee van de bouw van een waterweg, die dwars door Duitsland gaat, is terug te traceren tot in de middeleeuwen. De planning werd verfijnd en onder het regime van Kaiser Wilhelm II voor de eerste keer omgezet naar de realiteit.

Het water in het Middellandkanaal komt vanuit het Dortmund-Eems-Kanaal en de Eems, de Wezer, de Elbe en waarschijnlijk ook een beetje uit de Havel. Bovendien wordt het kanaal gevoed door regenwater, als het voldoende regent. Een veeltal sluizen en sluiscomplexen, deels meer dan 100 jaar oud, deels gemoderniseerd of nieuw, zijn dusdanig geconstrueerd dat er slechts een heel klein gedeelte van het water uit het kanaal verloren gaat. 

Meerdere trogbruggen kruisen de grotere rivieren die in Duitsland van Zuid naar Noord verlopen; dat zijn de Eems, de Wezer en de Elbe en waarschijnlijk een paar kleinere rivieren.

Feitelijk verbindt het Middellandkanaal de Rijn met Berlijn en de Oder. Daarmee is er een waterwegenverbinding door het continentale centrum van Europa tot stand gebracht, die rijkt tot Polen en Tsjechië. 

Het Middellandkanaal is naast de Rijn de hartader als het gaat om de verzorging van Europa met goederen. Het transport van vracht met moderne binnenvaartschepen is een vrij duurzame, energiebesparende en snelle manier van goederenverdeling. Er is tot nu toe geen duurzamere manier ontwikkeld of uitgevonden voor het continentaal transport van goederen binnen onze moderne maatschappij.