Het haf van Szczecin

25.04.2023

Op de derde dag van onze gezamenlijke reis is de wind ondertussen gedraaid naar west. Drie dagen had hij daarvoor nodig voordat hij vastberaden toeneemt naar constante 5-6Bft. Gelukkig moeten wij naar het oosten en hebben de wind mee. Het is niet warm, maar de dag blijft droog en de wind voelt op voorwind-koers gelukkig niet zo koud aan als hij werkelijk is. 

Voor ons ligt het haf van Szczecin. Op de weg hiernaartoe heb ik dit vaarwater niet beschreven. De reis die ik toen hier overheen deed was te snel, de indrukken te groot en de behoeftes van de bemanning gingen toen alle kanten op. Ik was zelf zo overprikkeld dat ik er niet aan toe kwam een samenvatting te schrijven over de ontstaansgeschiedenis of de geschiedenis van dit vaarwater als oude vrachtroute, nog over de mensen die hier leven. De winter heb ik ermee doorgebracht hierover informatie te verzamelen en er zijn hele boeken over deze regio geschreven: over historische vrachtvaart, ontstaan van de dubbele kustlijn hierboven met in de eerste lijn een ondiep natuurlijk water en in de tweede de eigenlijke Oostzee. 

Het haf van Szczecin (Pools: Zalew Szczecinski) is gedeeld in het grote en het kleine haf. Het kleine haf ligt ten westen van de Poolse grens, het grote haf ten oosten daarvan. In het midden verloopt van west naar oost een geulen bij een waterdiepte van 6 m. Noordelijk en zuidelijk daarvan is het ook tussen de 4 en 6 meter diep, maar er staan een veeltal an visnetten, waardoor schepen met een groter diepgang en jachten zijn gebonden aan het vaarwater. De boeien staan zo'n 2 zeemijl uit elkaar maar zijn bij goed zicht makkelijk aan te houden om dat de geulen echt een rechte lijn. Wil je op dit vaarwater ankeren met een binnenvaartschip moet je ver uit de geulen varen om op ondieper water terecht te komen. 

De dag begint met een ontbijt om 7:00u. Wij hebben zo'n 80 km voor ons en een dagdoel, namelijk Sczcecin. Wij kennen de voorspelling van wind en weer, maar hoe het echt gaat lopen weten wij niet. Wij verwachten 10 uur onderweg te zijn, maar willen niet varen in het donker.

Mijn kleine bemanning is ondertussen vertrouwd met de Antilope en had twee dagen de tijd om te wennen aan het hijssen van de zeilen en het strijken daarvan. Nu met meer wind neem ik wat meer tijd de werkwijze op het achterdek uit te leggen dat wij niet naar elkaar moeten schreeuwen bij onrustig wind en water. Als wij de zeilen trimmen en onze koers zoeken neemt de snelheid van de Antilope toe. ons gemiddelde snelheid vandaag is circa 7,6 knopen. Er was een moment waar wij de 8 knopen met twee reven in het grootzeil aantikken. Zodoende laten wij zo'n 60 kilometer in een tijdsvak van circa 4,5 uur achter ons - op windkracht.

Ik vindt het heel bijzonder dat het ons met met z'n drieën lukt zo snel onderweg te zijn. Norman is schepen helemaal niet gewend en helpt aardig mee. Ronny stuurt het grootste deel van de tijd en heeft soms qua kracht moeite het helmhout alleen te bedienen, terwijl wij de boeien zoeken en meehelpen de koers te houden. Voor een klein deel van de reis heb ik hoop dat wij nog een stuk half-winds door kunnen zeilen richting zuiden, naar het stadsgebied van Szczecin. Maar ook hier merk ik dat ik het vaarwater te weinig ken om met deze snelheid het vaarwater naar een zeehavengebied binnen te schieten.

Wij passeren nog de geulen die verder naar het zuiden verloopt. en zeilen nog een stukje door totdat onze koers ons te ver weg zal brengen van waar wij willen wezen. Het begint ondieper te worden en de golven worden groter.

Ik leg nog even uit hoe wij de zeilen strijken, wie wat doet en dat het even kan schommelen met het in de wind draaien. Norman hordt dit, maar weet nog niet zo goed wat dit praktisch betekend. Zo wordt hij even een beetje nat en voelt ook een misselijkheid. Nadat de zeilen beneden zijn gaat hij even een uur naar bed om te slapen. Achteraf bleek dat het uitleg hem wel heeft geholpen vol te houden wat er moest gebeuren.

Het vaarwater wordt vanaf nu rustiger. Wij motoren nog twee uur door en vinden een ankerplek voor de nacht in een van de meren aan de monding van de Oder ten noorden van het havengebied van Szczecin. Ja, een uurtje langer en wij waren in het stadscentrum van Szczecin geweest. Maar echt slapen wil ik daar niet. En als wij eerlijk zijn tegen ons zelf, dan hebben wij vandaag voldoende mee gemaakt. De houtkachel gaat aan en de warmte hebben wij na zo een pittige en fantastische dag op het water echt verdient.